Populatieonderzoek
In de vorige eeuw broedden grote gele kwikken zelden in Brabant.
Uit de periode 1900 tot 1996 zijn in totaal 7 gevallen bekend. In de periode 1996-2000 vonden totaal 6 broedgevallen plaats, toen was de soort voor het eerst jaarlijks present.
In het begin van deze eeuw was jaarlijks sprake van meerdere paren, met pas vanaf 2005 bestendige aantallen.
Het overzicht is mogelijk niet compleet voor de jaren 2004 en 2005. Heb je nog oude waarnemingen van Grote Gele Kwikken in het broedseizoen? Laat het ons weten!
Populatie-ontwikkeling 2006-2010
Bij het eerste Brabant-brede onderzoek naar deze soort in 2006 vonden we 39 territoria van grote gele kwikstaart:
territoria 2010 n=38
territoria 2009 n=48
territoria 2008 n=49
territoria 2007 n=45
territoria 2006 n=39
| De aantallen zijn tussen 2000 en 2007 fors toegenomen, maar sinds 2008 lijkt de groei eruit. Opmerkelijk, want er was geen strenge winter geweest en ook de telinspanning leek in 2008 niet minder dan in voorgaande jaren. | 
| De winters van 2008/2009 en die van 2009/2010 waren wel koud. In 2009/2010 lag er in heel Europa langdurig sneeuw en ook van de vogels die wegtrokken hebben weinig het overleefd.
De afname van de laatste jaren houdt ongetwijfeld verband met deze strenge winters. |
Geografische verspreiding
Zuidoost-Brabant blijft hét bolwerk voor de grote gele kwik.
Ongeveer 50% van de territoria is in de Kempen te vinden, en 25% in de Peel. Het andere kwart zit in de rest van de provincie.
In deze verhouding is de afgelopen jaren weinig veranderd.
| regio | jaar | ||||
| 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
| West-Brabant | 4 | 5 | 4 | 2 | 2 |
| Midden-Brabant | 3 | 5 | 10 | 12 | 4 |
| Noordoost-Brabant | 3 | 2 | 3 | 1 | 1 |
| Peel | 9 | 12 | 10 | 7 | 8 |
| Kempen | 20 | 24 | 22 | 23 | 23 |
| Totaal | 39 | 48 | 49 | 45 | 38 |
Biotoopkeuze
|
De Brabantse grote gele kwikstaart heeft een voorkeur voor beken en kanalen. Vooral de Dommel en de Kleine Dommel of Rul zijn in trek. Hier bevonden zich in 2009 totaal 21 paar, bijna 50% van alle Brabantse grote gelen. Na de winter van 2009/2010 is het aantal broedparen in Dommel en Rul teruggelopen naar 14 paar. De Zuid-Willemsvaart deed het in 2009 goed met 9 paar (20%). In 2010 was aantal territoria na de strenge winter gezakt tot 6. |
 |
Een bijzonderheid zijn de “rioolkwikken”: bij 13 rioolwaterzuiveringinstallatie's (rwzi's) heeft de soort gebroed, jaarlijks ongeveer 8 paar. Hier is voedsel en broedgelegenheid in ruime mate voorhanden. Tijdens onderzoek van de provincie werden in het Groene Woud meerdere nieuwe erf-kwikken ontdekt. De vogels zochten voedsel op daken en asfaltwegen, in paardenwei, modderpoel of drabsloot. In 2006 en 2007 bedroeg het aantal erfkwikken nog maximaal 2. Het is opmerkelijk dat dit voorheen marginale biotoop, juist nu na de strenge winters als enige biotoop een toename van Grote Gelen laat zien. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nestlocaties In Brabant broeden de meesten kwikken niet in natuurlijke holten, maar in holten in kunstwerken en gebouwen. Sinds de start van het nestkastproject in 2008, broedt een groot aandeel in de aangeboden nestkasten. Daarnaast worden elk jaar uitzonderlijke broedlocaties vastgesteld. Zo was er in 2009 een broedgeval bij een ecoduct over een snelweg, en één in een nestkast-torentje in een tuin. En in 2010 was er een broedgeval in een vliegenvanger-nestkast. |
 | Helaas kunnen we nog niet aangegeven hoevaak op deze locaties in een nestkast is gebroed en hoevaak de vogels in een 'wilde' holte gebroed hebben.
Bij het populatie onderzoek is dit niet stelselmatig genoteerd en van de nestkasten zijn nog onvoldoende gegevens omtrent de bezetting ingestuurd.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toekomst
Er zijn nog genoeg plaatsen in Brabant die op het oog zeer geschikt lijken voor de grote gele kwik. Verdere uitbreiding van het aantal Brabantse broedparen lijkt voor de hand liggend, als strenge winters uitblijven.
Verslag 2008
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2008 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Sommige getallen zijn later bijgesteld.
Verslag 2009
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2009 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Sommige getallen zijn later bijgesteld.
Verslag 2010
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2010 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2011
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2011 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2012
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2012 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2013
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2013 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2014
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2014 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2015
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2015 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Verslag 2016
Een volledig verslag van de populatieontwikkeling t/m 2016 in de provincie Noord-Brabant kunt u hier als pdf ophalen.
Recente waarnemingen
De meest recente gegevens kunnen worden bekeken op waarneming.nl.
Enkele linkjes naar pagina's met de grote gele kwikken in Noord-Brabant die zijn ingevoerd op waarneming.nl:
Methode: Meetellen èn gegevens doorgeven.
Teamwork
Het onderzoek naar de verspreiding van grote gelen is een initiatief van de Stichting Vogels in Brabant (VIB).
Bij het verzamelen van gegevens wordt samengewerkt met:
Coördinatie:
Het verspreidingonderzoek staat los van het project "Nesthulp voor de Grote Gele Kwikstaart", dat wordt begeleid door het Coördinatiepunt Landschapsbeheer van het Brabants Landschap.
Meetellen èn gegevens doorsturen
Je kunt je waarnemingen doorgeven aan de coördinator van je werkgroep, of per email aan deze website (zie contact).
De waarnemingen online invullen op waarneming.nl kan ook.
Geef waarnemingen door! Hoe is van minder belang.
We willen graag de volgende zaken weten:
- Aantal
- Man of vrouw, paar, juveniel.
- Datum
- Locatie. Plaatsnaam en Amersfoort-coördinaten, liefst met één cijfer achter de komma.
- Gedrag
- Adult in broedbiotoop.
- Territorium-indicerend gedrag zoals zang, balts, gevechten, paring.
- Nest-indicerend gedrag zoals alarmeren, transport van nestmateriaal of voedsel.
- Nestvondst.
- Adult met jongen.
Voor invoer van nestkastgegevens klik je hier.
Dank
Dit onderzoek is alleen mogelijk doordat vele vogelaars en waterschapsmedewerkers hun waarnemingen doorgeven.
Wij willen iedereen daarvoor bedanken!
De lijst is nogal lang en muteert jaarlijks, daarom geen opsomming van namen en functies. Heeft U geholpen, hierbij onze hartelijke dank!
In de jaarlijkse rapportages vindt u een lijst met alle medewerkers.
eco-on-site